Informazioni
e curiosità
Cerca Elenco
completo
Suggerisci Links
  Italia
 Milano  Meridiane  Edicole
ricerca rapida



0 1
  Scheda  
Nome e Cognome Terme
Dove si trova Parco Vergiliano (Piedigrotta) - Napoli, NA
Categoria scienze e tecniche
Segnalato da Lucio Ciccone
"E' la prima delle tre lapidi apprestate da Sebastiano Bartolo nel 1667 per iniziativa del vicerè don Pedro de Aragona il Magnanimo. Essa fu apposta all'ingresso della Crypta Neapolitana a Mergellina - nella cui area ancora si trova - sia perchè costituiva il luogo di partenza verso la zona flegrea sia per le reminiscenze legate al ruolo di Virgilio e alla costruzione romana, ivi esistente, ritenuta sua tomba. Ciò motiva il richiamo specifico in calce all'iscrizione, che elenca le 12 terme ritrovate tra Agnano, Bagnoli e Pozzuoli, al cui confine si trova la seconda targa: Sudatorio di San Germano, Bagno della Bolla, B. degli Astroni, B. di Fuori Grotta (che deve esser l'altra grotta artificiale romana che trapassa la punta estrema di Posillipo tra Coroglio e Marechiaro), B. di Juncara, B. del Balneolo, B. della Pietra, B. di Calatura, B. Subveni Hominis ( integrato nelle esistenti Terme Puteolane sul lungomare), B. dell'Arena, B. Ortodonico, B. della Solfatara. La terza targa, che menziona altre otto fonti, fu affissa a Baia, in località poi denominata Punta dell'Epitaffio che ne tramanda il ricordo, pur essendo ormai scomparsa." (L.Ciccone)
 
     
 
 
(Testo)

(targa superiore)

QUISQUIS ES SIVE INDIGENA, SIVE ADVENA, SIVE CONVENA
NE INSOLITUS PRAETEREUNDO HORRIBILE HOC ANTRUM
IN PHLEGRAEIS CAMPANIAE CAMPIS NATURAE OBRIGESCAS PORTENTIS
VEL HUMANAE TEMERITATIS OBSTUPESCAS PRODIGIIS:
SISTE GRADUM, LEGE, NAM STUPORI ET ADMIRATIONI ASSUESCES
NEAPOLITANAE, PUTEOLANAE AC BAIANAE TELLURIS BALNEA
AD MORBOS FERE OMNES PROFLIGANDOS EXPERTA,
APUD OMNES OLIM GENTES, APUD OMNES AETATES CELEBERRIMA
HOMINUM INCURIA, MEDICORUM INVIDIA, TEMPORIS INIURIA,
INCENDIORUM ERUPTIONE, DISPERSA, CONFUSA, DIRUTA,
OBRUTAQUE HACTENUS ADEO STETERE
UT VIX EORUM UNIUS AUT ALTERIUS INCERTA SUPERESSENT VESTIGIA
NUNC CAROLO II AUSTRIACO REGNANTE:
PETRI ANTONY ARAGONY REGNI PROREGIS
VIGILANTIA, CHARITAS, PROVIDENTIA, PIETAS,
INVESTIGAVIT, DISTINXIT, REPARAVIT, RESTITUIT.
SISTE ADHUC PAULISPER,
ET SUBSTRATI LAPIDIS IN LITERAS INTUERE.
BALNEORUM ENIM LOCA, NOMINA ET VIRTUTES HABEBIS
AC LAETIOR ABIBIS
P.P.A.D. MDCLXIIX


(targa inferiore)
HIC BALNEORUM CITRA PUTEOLOS NOMINA, LOCA, ET VIRTUTES HABETUR COETERA QUA DESIDERATUR, IN VOLUMINE THERMOLOGIAE ARAGONIA
A SEBASTIANO BARTOLO PHILIATRO, OPERIS IN OMNIBUS DIRECTORE ELUCUBRATO ET NEAP. IMPRESSO EODEM AN. 1668 DIFFUSE LEGI POSSÛT
PRIMUM EST BALNEUM SICCUM, SEU SUDATORIUM S.GERMANI IN ARGINE LACUS AGNANI HUIUS USU HUMORUM ABUNDANTIA EVACUATUR CORPORA
GRAVEDINE EXONERANTUR, ILIA SANANTUR, VULNERA PROFUNDA DESICCANTUR, PODAGRICI, HYDROPICI, ET GALICI MULTUM IUVANTUR.
SECUNDUM EST BALNEUM BULLAE, QUOD INVENIES, SI A SUDATORIO AGNANI POST RADICES MONTIS SPINI AD SINISTRAM ULTRA PROCEDAS
VERSUS ALBOS, ET ARIDOS MONTES. EIUS AQUA CAPUT MUNDAT, OCULOS ACUIT, UTERUM PURGAT, ET ULCERA, SPLENEM CURAT, ET HEPAR.
TERTIÛ EST BALNEÛ ASTRUNI, QUOD INVENITUR DÛ IN PLANÛ ASTRUNI DESCENDITUR A DEXTRA PROPE PRIMÛ LACÛ.EIUS AQUA CEREBRUM FIRMAT,
LAESIS OCULIS SUBVENIT, GINGIVAS STRINGIT, DENTES ROBORAT, FAUCES EXICCAT, RAUCOS EX RHEUMATE CURAT, VOCÊ CLARIFICAT, PECT. LENIT,
UVULÂ ELEVAT, APPETITÛ INCITAT, E STOMACHO FASTIDIÛ, ET E MEMBRIS PIGRITIÂ TOLLIT, OMNEQUE RHEUMATIS GENUS EXICCAT.         
QUARTÛ BALNEÛ EST FORIS CRYPTAE, QUOD INVENIES PROPE MARE, DUM POST EXITUM HUIUS CRYPTAE PER RADICES MONTIS PAUSILYPI PROCEDES,
TUMULUS ANTIQUUS IBI A TERRA EMINET, IN QUO PUTEUS EST POTABILIS AQUAE, QUAE POTA IGNITOS ARTUS REFRIGERAT, EXICCATA A FEBRIBUS
MEMBRA RIGAT, PULMONEM LAESUM, IECUR, ET PECTUS SANAT, STOMACÛ ROBORAT, TUSSI, ET AEGRAE CUTI MEDETUR, NOCET TAMEN HYDROPICAS.
QUINTÛ BALNEÛ EST IUNCARAE, QUOD INVENIES DÛ REGIA VIA, QUA ITUR PUTEOLOS, AD MARIS LITTUS PERTINGIS, IBI A DEXTRIS EST AQUAE LAVACRÛ,
QUOD MENTÊ LAETIFICAT, GAUDIA FOVET, TOLLIT SUSPIRIA, VENEREM PROVOCAT, ET AD EA FORTES EFFICIT, RENES REFIGIT, STOMACHO PRODEST,
ET LAESIS LUMBIS, VIRES IECORIS REPARAT, CORPUS PINGUE FACIT, FEBRES ERRATICAS EXTERMINAT, ET PROVIDET NE CUTIS EXTENUETUR.         
SEXTÛ EST BALNEÛ PLAGAE, SIVE BALNEOLÛ 400 PASSUS POST IUNCARÂ A DEXTRA EIUSDEM VIAE, EIUS AQUA CAPUT, STOMACHÛ, RENES, ET CAETERA MEMBRA
RECREAT, FUGAT NEBULÂ OCULORÛ, CONSUMPTOS, ET DEBILES REFICIT, MATERIÂ QUARTANAE, CONTINUAE, ET QUOTIDIANAE DESTRUIT, A DOLORIBUS EX
QUOCUMQUE MORBO, VEL FEBRE PROCEDENTIBUS LIBERAT, HANC AQUAM ADEO SALUBREM EXPERIEBANTUR NEAPOLITANI, UT IBI CREDERENT ESSE DEUM.
SEPTIMÛ EST BALNEÛ PETRAE, QUOD TRANS BALNEOLÛ POST 20 PASSUS IN EADÊ VIA A SINISTRA INVENIES IN LITTORE, HUIUS AQUAE LAVATIO SCABIÊ MUNDAT
PETRÂ FRANGIT, URINÂ PROVOCAT, RENES ABSTERGIT, EDUCIT ARENULAS, CAPUT A DOLORIBUS LIBERAT, DETERGIT AB OCULIS MACULÂ, AUDITÛ AURIBUS
PRAESTAT, ET SONITÛ REMOVET, CORDI, ET THORACI MEDETUR, HUIUS AQUAE POTUS CALIDUS VENTRÊ LENIT, ET ARENARÛ GENERATIONÊ EXTINGUIT.
OCTAVUM EST BALNEUM CALATURAE, QUOD TRANS BALNEUM PETRAE POST 20 PASSUS A DEXTRA INVENIES, HUIUS UNDA FACIEM TERGIT, MORPHAEAM, ET
TURPES NOTAS REMOVET, COR LAETIFICAT, MENTEM FIRMAT,STOMACHUM ROBORAT, CRAPULAS PRAETERITAS DIGERIT, APPETITUM PROMOVET, TUSSIM ABIGIT,
PULMONI LEVAMEN PRAESTAT, PROVIDETQUE NE PHTHISIS EX TUSSI PARATA PROCEDAT.                 
NONÛ EST BALNEÛ SUBVENI HOMINI, QUOD PER VIÂ PROCEDENDO SUB PONTE, IN FINE RUPIS OLIBANI, ERECTO REPERIES, EIUS AQUA ANIMI TRISTITIÂ, ET
DEFECTÛ STOMACHI AUFERT, APPETITÛ CONCITAT, PULMONIS, IECORIS, SPLENIS, ET VENTRIS TUMIDI ONUS LEVAT, VOCÊ CLARÂ FACIT, ANTIQUAE PODAGRAE DAT
REQUIÊ, ET OMNÊ SPECIÊ DOLORIS TOLLIT, EXCELLENTIOR TAMEN EIUS OPERATIO IN DEBILIUM RESTAURATIONE.           
DECIMUM EST BALNEÛ S.ANASTASIAE, SIVE ARENAE, A SUBVENI HOMINI PER 50 PASSUS DISTANS, PROPE ENIM MARE EXCAVATA ARENA UNDA SURGIT, QUAE [         
CORPORIS RECREAT, ARTUS EORUM VIRTUTES RENOVAT, TOLLIT LANGUIDIS SYMPTOMATA, VEL DEFECTUS, SI SURGENTIS AQUAE PATIATUR ARDOREM.
UNDECIMÛ EST BALNEÛ ORTHODONICÛ, QUOD POSITÛ EST SUPER PUTEOLOS, POST TEMPLÛ DIVI IACOBI 30 PASSUS VERSÛ ORIENTÊ INTER ANTIQUAS
AEDIFICIORÛ RELIQUIAS, EIUS AQUA CONSUMPTA FEBRIBUS CORPORA RESTAURAT, E STOMACHO NAUSEAM TOLLIT, EUM RECREAT, EPHEMERAS ET
ERRATICAS FEBRES REMOVET, MAXIME EAS, QUAE PARATAE SUNT AD PHTHISIM.
DUODECIMÛ EST BALNEÛ SULPHATARAE, SEU FORI VULCANI, LOCUS OMNIBUS NOTUS, CUIUS AQUA, ET FUMUS NERVOS MOLLIFICAT, VISÛ ACUIT, LACRIMAS ET
VOMITÛ STRINGIT, CAPITIS, ET STOMACHI DOLORÊ AUFERT, STERILES FAECÛDAT, FEBRES CÛ FRIGORE TOLLIT, SCABIE IMFECTA ,MEMBRA MUNDIFICAT.
BALNEA TRANS PUTEOLOS IN MARMORIBUS, IN LITTORE PROPE MOLES PUTEOLANAS, UT ET EA QUE BAYS SYNT, IN VIA ARAGONIA, ERECTIS HABENTUR
VIRGILII MARONIS
SUPER HANC RUPEM
SUPERSTITI TUMULO
MANTUA ME GENUIT, CALABRI RAPUERE, TENET NÛC
PARTENOPE, CECINI PASCUA, RURA, DUCES.
ECCE MEOS CINERES TUMULANTIA SAXA CORONAT
LAURUS, RARA SOLO, VIVIDA PAUSILYPI,
SI TUMULUS RUAT AETERNUM HIC MONUMENTA MARONIS,
SERVABUNT LAURIS LAURIFERI CINERES.
SPONTE ENATIS LAURIS,
CORONATO, SIC LUSIT
ARAGO. THER. AUC.


foto EDC
 
 
     
 
Home Banner Torna indietro